การพูดคุยกับลูกอย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญในการเสริมสร้างความสัมพันธ์และพัฒนาทักษะการสื่อสารของเด็ก พ่อแม่ที่มีทักษะหรือวิธีการพูดกับลูกที่ดีและถูกต้อง จะช่วยให้ลูกเติบโตมีสุขภาพจิตที่สมบูรณ์และมีความสุข นี่คือวิธีการพูดกับลูกที่แนะนำ:
1. ใช้คำพูดที่เป็นบวกและสนับสนุน:
กฎหลักที่สำคัญคือ ชมเชยด้านความสำเร็จ และความพยายาม หรือบ่งบอกการกระทำชัดเจน
- ตัวอย่าง: "ลูกทำ...ได้ดีมากเลย แม่ภูมิใจในตัวลูกมาก" หรือ "ลูกตั้งใจทำได้ดีมาก ลองอีกครั้งนะแม่มั่นใจว่าลูกทำได้" หรือ “ขอบคุณลูกมาก ที่ช่วยแม่ล้างจาน”
2. ฟังอย่างตั้งใจ:
รับฟัง และเคารพในความรู้สึก ยอมรับและตอบรับ รวมทั้งชื่นชม ความพยายามในการแก้ปัญหาของเด็ก
ตัวอย่าง: "แม่อยากฟังว่าลูกคิดยังไงเกี่ยวกับเรื่องนี้" หรือ "เล่าให้แม่ฟังอีกทีว่าเกิดอะไรขึ้น"
3. ไม่ใช้คำพูดเชิงลบ:
เมื่อเกิดเรื่องผิดพลาดขึ้น ให้คำแนะนำ แทนที่จะเป็นคำตำหนิ คำพูดที่ใช้ควรเป็นการจัดการกับเหตุการณ์ ไม่ใช่จัดการกับตัวบุคคล ไม่ใช่การแสดงอารมณ์รุนแรงต่อเด็ก คำพูดเชิงลบบางคำ
- ตัวอย่าง: เมื่อเด็กแก้วตกแตก พ่อกำลังช่วยเก็บพร้อมกับกล่าวว่า “แก้วมันแตกง่ายนะลูก แก้วใบนิดเดียวเมื่อแตกมันก็จะยุ่งยากในการเก็บเหมือนกันนะเนี่ย”
- ตัวอย่าง: เมื่อเด็กทำน้ำหก “น้ำหกแล้ว เราไปเทน้ำกันใหม่นะ แล้วก็ไปเอาผ้ามาด้วย”
4. ใช้คำพูดที่ง่ายและชัดเจน:
- ตัวอย่าง: "ลูกช่วยเก็บของเล่นให้เรียบร้อยก่อนทานข้าวได้ไหม?" หรือ "เวลาแม่พูดว่า 'รอแป๊บนะ' หมายถึงแม่ต้องการเวลาเตรียมตัวก่อน"
5. หลีกเลี่ยงการตำหนิหรือวิจารณ์:
คำพูดที่มุ่งแต่เพื่อสั่งสอน ตำหนิ จะสร้างความขุ่นเคืองเสมอ คำวิจารณ์เชิงลบทำร้ายลูกเราในระยะสั้นและระยะยาว
- ตัวอย่าง: "ลูกทำแบบนี้ไม่ดีเพราะมันอาจทำให้เพื่อนรู้สึกไม่ดี เราลองหาวิธีอื่นกันนะ" หรือ "แม่เข้าใจว่าลูกโกรธ แต่เราต้องหาวิธีที่ดีในการแสดงความรู้สึก"
- ตัวอย่าง: “ซุ่มซ่ามจังเลย” หรือ “อ้วนจ้ำม่ำจังเลย” หรือ “แม่เหนื่อยกับลูกมาก” เป็นสิ่งไม่ควรพูด
6. ให้เวลากับลูก:
- ตัวอย่าง: "เล่าให้แม่ฟังว่าโรงเรียนวันนี้เป็นยังไงบ้าง" หรือ "เราไปเดินเล่นกันแล้วลูกเล่าเรื่องที่เกิดขึ้นวันนี้ให้แม่ฟังนะ"
7. สอนการแก้ไขปัญหา:
- ตัวอย่าง: "ถ้าลูกไม่อยากเล่นกับเพื่อนคนนี้ ลูกคิดว่าเราควรทำยังไงดี?" หรือ "ถ้าลูกทำของเล่นพัง เรามาช่วยกันซ่อมดีไหม?"
8. แสดงความรักและความเอาใจใส่:
- ตัวอย่าง: "แม่รักลูกมากนะ" หรือ "มากอดแม่ทีนึงเถอะ แม่คิดถึงลูกจัง"
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
- Ginott, Haim G. "Between Parent and Child." Avon Books, 1965. Ginott’s work emphasizes the importance of empathetic and respectful communication between parents and children, promoting positive interactions that support emotional growth.
- Gottman, John M., and Joan DeClaire. "Raising an Emotionally Intelligent Child." Simon & Schuster, 1997. This book offers insights into how parents can communicate effectively with their children to foster emotional intelligence.
- Siegel, Daniel J., and Tina Payne Bryson. "The Whole-Brain Child." Delacorte Press, 2011. This book provides strategies for parents to help children develop their brains through compassionate and understanding communication.
- ChatGPT